İlave Gümrük Vergisi Ne Zaman Kalkacak?

Ülkeye hizmet ve mal ithal edildiği zaman gümrük vergisi ortaya çıkar. Ülkemizde 2011 yılından itibaren Kısa süreli ya da uzun süreli olarak bazı eşyalara ilave gümrük vergisi uygulanmaktadır. Ilave gümrük vergisiyle ilgili mali yükümlülüğün yerine getirilmesi zorunludur. İlave gümrük vergisi ilk olarak 2011'de 2203 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile ortaya çıkmıştır.

Daha sonraki yıllarda da ilave gümrük vergisi ile ilgili yenilemeler olmuştur. En son 2020 yılında 2423, 2424. 2429, 2430, 2514 ve 2565 sayılı kararlar ile birçok ürüne ilave gümrük vergisi uygulanması kararı alınmıştır. Bunun yanı sıra, ilave gümrük vergisi ödeme yükümlülüğü ve yükümlülüğün anayasal dayanağı tartışmalı bir konu olmaktadır. Anayasanın 73. maddesinde yer alan verginin yasallığı ilkesi ile uyuşmamaktadır. Bununla birlikte, dış ticaret yükümlülükleri açısından Anayasanın 167. maddesi ile de örtüşmemektedir. 

Türkiye ile Avrupa Birliği'ne dahil ülkeler arasında yapılan ticarette işlenmiş tarım ürünleri ve sanayi ürünlerinin dolaşımda olduğunu belirten belge A.TR belgesidir. A.TR dolaşım belgesini ihracatçı olan ülke hazırlamaktadır. Alınan kararlar doğrultusunda 1 Ekim'den itibaren ilave gümrük vergisi oranı %5 ile %25 arasında uygulama kararı alınmıştı. Fakat bu kararda daha sonra değişiklikler yapılmıştır. Uygulanacak olan oranlar 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde değiştirilmiştir.

İlave Gümrük Vergisi Nedir?

İlave gümrük vergisi gümrük vergisinin bir çeşididir. Tarife dışı önlemler ve fark giderici vergiler altında değerlendirilen bir vergi türüdür. İlave gümrük vergisinin amacı yerli endüstriyel mallarının korunması için yüksek fiyat belirlenmesidir. İlave gümrük vergisinin fark giderici vergiler olarak tanımlanması dış ticaret politikası aracı olarak kullanılmasının bir sonucu olmaktadır.

Bakanlar kurulu ilave gümrük vergilerinin düzenler. İlave gümrük vergisi uygulanan eşyalar nelerdir ?  Tekstil ve hazır giyim ürünleri, halılar, el aletleri, mobilyalar, saraciye, küçük ev aletleri, aydınlatma elemanları, demir çelik teller, plastik eşyaları plastik levhalar, balenler, emzikler, sesli işaret cihazları, transformatörler, video konsolları, hoparlörler, plastik düğmeler, metal düğmeler, ilaç ölçü kaşıkları, multimetre, karnaval ve bayram eşyaları, sirk eşyaları, kesintisiz güç kaynakları, golf sopaları vb. Eşyalardır.

İlave Gümrük Vergisi Uygulaması Nasıl Yapılmaktadır?

İlave gümrük vergisi tutarının belirlenmesi üç aşamada gerçekleşir. Birinci aşamada, gümrük tarife istatistik pozisyonu tespit edilmektedir. İkinci aşama gümrük vergisine tabi olan eşyanın menşeinin tespit edilmesidir. Dolayısıyla eşyanın 3. ülke menşeli olması zorunludur. Yani ticarete taraf olan ülkeler dışındaki ülke üçüncü ülkedir. Üçüncü aşamada ise fiziki miktar ve gümrük kıymeti tespitleri yapılmaktadır. İlave gümrük vergisi uygulanırken karma vergileme sistemi kullanılır. İlave gümrük vergilerinin 2011 yılındaki kararla çıkmasıyla birlikte ilk olarak uygulanan ve etkilenen sektör hazır giyim sektörü ve tekstil sektörüdür. İhracatı fazla olan bu sektörler ülke ekonomisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. 

İlave gümrük vergisi ne zaman kalkacak?

Cumhurbaşkanlığı kanun hükmüyle gelen bu verginin henüz hangi tarihte kaldırılacağına dair net bir açıklama gelmedi.